Kapasitem buymuş...

Aralık ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO) %75.8 ile önceki aya göre 0.1 puan gerilerken, geçen yılın aynı ayının ise 1.2 puan üzerinde gerçekleşti. Söz konusu veride büyük ölçüde mevsimsellik etkisinin gözlendiği bilinmektedir. Genellikle, yılın ilk çeyreği yılın en düşük seviyelerini temsil ederken, ikinci çeyrekten itibaren oranlar kademeli bir yükseliş eğilimine girmekte ve Temmuz ayı ile başlayan üçüncü çeyrek yılın en güçlü dönemi olmaktadır. Ancak kapasite kullanımındaki azalışın mevsimselliğin ima ettiğinden daha sınırlı olduğunu belirtelim. Bir ek bilgi olarak da, önceki 8 yıl Aralık ayları ortalamasının %73.4 olduğunu da iletelim. Ana alt gruplardaki gerçekleşme ise; Ara Malları (%76.2), Yatırım Malları (%77.8) ve Tüketim Malları (%73.3) şeklinde oluşurken, önceki aya göre artan tek ana grup yatırım malları oldu. Öte yandan, bu gerçekleşme sonrası, yılın son çeyreği ortalaması %75.7 ile, üçüncü çeyrek ortalamasının (%75.5) hafif üzerinde ve ikinci çeyrek ortalamasının (%74.7) belirgin üzerinde devam edildiği görülürken, bu değer %74.7 seviyesindeki geçen yılın son çeyrek ortalamasının da üzerinde bulunuyor.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış KKO, Aralık ayında yılın ikinci en yüksek seviyesini gördü. Aralık ayında önceki aya göre 0.3 puan artışla %75.4 seviyesinde gerçekleşen arındırılmış KKO, geçen yılın aynı ayının (%74.3) ise çok üzerinde oluştu. Aralık 2013’de %75.8 ile Kasım 2011’den bu yana geçen dönemin en yüksek kapasite kullanımına ulaşılmış, sonrasında ise düşüş eğilimi Mart 2015’de %73.9’a ulaşıncaya kadar hakim olmuştu. İkinci çeyrekte gözlenen toparlanma ile ortalama kapasite kullanımı %74.7 seviyesinde oluşurken, üçüncü çeyrekte ise ortalama kullanımın %75.0 düzeyine çıktığı gözlenmişti. Son çeyrek ortalaması ise %75.1 düzeyinde oluştu. 

Merkez Bankası Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) ise yılı düşüşle kapattı. Aralık ayında önceki aya göre 3.0 puanlık azalışla 102.2 seviyesine gerilerken, bu yılın ikinci çeyreğindeki yüksek seviyelerinin uzağında kaldı, buna karşılık geçen yılın aynı ayının değerlerinin üzerinde gerçekleşmeyi sürdürdü. İkinci çeyrek ortalaması (107.3) ve üçüncü çeyrek ortalaması (102.7) geçen yıl aynı çeyrek ortalamalarının belirgin altında kalmıştı. Aralık sonucuna rağmen, son çeyreğin ortalamasında da bu eğilim değişmedi.     

Ana eğilim açısından daha önemli olan, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış RKGE de Aralık ayında düşüş gösterdi. Aralık seviyesi 108.8 ile önceki ayın 1.4 puan altında gerçekleşirken, yine de yılın ikinci en yüksek seviyesine işaret ediyordu. Geçen yıl son çeyrek ortalaması 108.5 olurken, bu yıl ilk çeyrekte ortalama 103.7’ye, ikinci çeyrekte 102.7’ye, üçüncü çeyrekte ise 102.0’ye kadar gerilemişti. Son çeyrek ortalaması ise 107.5’e yükseliş gösterdi. Alt endekslerde en sert azalış, genel gidişat ve son üç ayın toplam sipariş beklentilerinde gözlenirken, diğer tüm alt endekslerde daha karışık bir görünüm gözlendi.      

Sonuç olarak, kapasite kullanımı ve reel kesim güven endeksi son çeyrekte önemli toparlanmalar kaydetse de büyüme açısından ima ettiklerine ihtiyatlı yaklaşmakta ve büyüme tahminimiz üzerindeki riskleri dengeli görmekteyiz. İmalat sanayi üretimi açısından çok önemli bu iki öncü gösterge 2015 yılı ikinci çeyreği itibarı ile büyüme açısından ilk çeyreğe benzer zayıf bir tablo çizmiş, ancak %3.8 düzeyinde yani ilk çeyrekten çok daha güçlü bir büyüme gözlenmişti. Üçüncü çeyrekte söz konusu öncü göstergeler sınırlı bir toparlanmaya işaret ederken de, sanayi üretimi aynı çeyrekte %0.3 gibi çok düşük bir yıllık artış kaydedebilmişti. Buna karşılık milli gelir büyümesi %4 ile sürpriz artış kaydetmişti. Dolayısı ile, öncü göstergelere içinde bulunulan çeyrek açısından bir miktar daha ihtiyatlı bakmak gerekli görünmektedir. Bu doğrultuda, milli gelir verileri sonrası 2015 yılı için %3.5 seviyesine revize etttiğimiz büyüme öngörümüz üzerindeki riskleri dengeli görmekteyiz.