n Kasım
ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO) %75.9 ile önceki aya göre 0.4
puan artarken, geçen yılın aynı ayının ise 1.4 puan üzerinde gerçekleşti. Söz
konusu veride büyük ölçüde mevsimsellik etkisinin gözlendiği bilinmektedir.
Genellikle, yılın ilk çeyreği yılın en düşük seviyelerini temsil ederken,
ikinci çeyrekten itibaren oranlar kademeli bir yükseliş eğilimine girmekte ve
Temmuz ayı ile başlayan üçüncü çeyrek yılın en güçlü dönemi olmaktadır. Ancak
kapasite kullanımındaki artışın mevsimselliğin ima ettiğinden daha güçlü
olduğunu belirtelim. Bir ek bilgi olarak da, önceki 8 yıl Kasım ayları
ortalamasının %74.9 olduğunu da iletelim. Ana alt gruplardaki gerçekleşme ise; Ara
Malları (%76.5), Yatırım Malları (%77.7) ve Tüketim Malları (%73.8) şeklinde
oluşurken, önceki aya göre düşen tek ana grup tüketim malları oldu. Öte
yandan, bu gerçekleşme sonrası, yılın son çeyreği ilk iki ayı ortalaması %75.7
ile, üçüncü çeyrek ortalamasının (%75.5) hafif üzerinde ve ikinci çeyrek
ortalamasının (%74.7) belirgin üzerinde devam edildiği görülürken, bu değer %74.7
seviyesindeki geçen yılın son çeyrek ortalamasının da üzerinde bulunuyor.
n Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
KKO, Kasım ayında önceki ayın sert düşüşünün bir kısmını geri aldı.
Kasım ayında önceki aya göre 0.4 puan artışla %75.1 seviyesinde gerçekleşen
arındırılmış KKO, geçen yılın aynı ayının (%73.9) ise çok üzerinde oluştu.
Aralık 2013’de %75.9 ile Kasım 2011’den bu yana geçen dönemin en yüksek
kapasite kullanımına ulaşılmış, sonrasında ise düşüş eğilimi Mart 2015’de
%73.9’a ulaşıncaya kadar hakim olmuştu. İkinci çeyrekte gözlenen toparlanma ile
ortalama kapasite kullanımı %74.7 seviyesinde oluşurken, üçüncü çeyrekte
ise ortalama kullanımın %75 düzeyine çıktığı gözlenmişti. Son çeyrek
ortalaması ise şu an için %74.9 düzeyinde.
n Merkez Bankası Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) ise
Eylül ayında gördüğü son üç yılın dibinden beri yükseliş eğiliminde. Kasım
ayında önceki aya göre 4.7 puanlık artışla 105.2 seviyesine çıksa da, halen bu
yılın ikinci çeyreğindeki yüksek seviyelerinin uzağında kalırken, buna karşılık
bu yıl ilk kez geçen yılın aynı ayının değerlerinin üzerinde gerçekleşmeyi
başardı. İkinci çeyrek ortalaması (107.3) ve üçüncü çeyrek ortalaması (102.7) geçen
yıl aynı çeyrek ortalamalarının belirgin altında kalmıştı. Kasım sonucuna ragmen,
son çeyreğin ilk iki ayı ortalamasında da bu eğilim değişmedi.
n Ana
eğilim açısından daha önemli olan, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
RKGE de Kasım ayında sert artış gösterdi. Kasım seviyesi 110.3
ile önceki ayın 6.6 puan üzerinde gerçekleşirken, Ekim 2013’den beri en yüksek
seviyesine çıktı. Geçen yıl son çeyrek ortalaması 108.5 olurken, bu yıl ilk
çeyrekte ortalama 103.7’ye, ikinci çeyrekte 102.6’ya ve üçüncü çeyrek
ortalaması ise 102.0’ye kadar gerilemişti. Alt endekslerde en sert artış, genel
gidişat ve son üç ayın toplam sipariş beklentilerinde gözlenirken, diğer tüm
alt endekslerde daha sınırlı artışlar gözlendi.
n Sonuç olarak, kapasite kullanımı ve
reel kesim güven endeksi son iki ayda önemli toparlanmalar kaydederken, son
dönem küresel ve yerel gelişmeleri de dikkate alarak büyüme tahminimiz
üzerindeki risklerin dengelenmeye başladığını düşünüyoruz.
İmalat sanayi üretimi açısından çok önemli bu iki öncü gösterge 2015 yılı
ikinci çeyreği itibarı ile büyüme açısından ilk çeyreğe benzer zayıf bir tablo
çizmiş, ancak %3.8 düzeyinde yani ilk çeyrekten çok daha güçlü bir büyüme gözlenmişti.
Üçüncü çeyrekte söz konusu öncü göstergeler sınırlı bir toparlanmaya işaret
ederken de, sanayi üretimi aynı çeyrekte %0.3 gibi çok düşük bir yıllık artış
kaydedebilmişti. Ancak son çeyrekte ümit verici bir toparlanma da
gözlemekteyiz. Bu doğrultuda, üçüncü çeyrek büyümesini %2.5 civarında
beklerken, 2015 yılı için %2.9 seviyesinde olan büyüme öngörümüzü korumaktayız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder