Ekonomiye ilişkin verileri bu işle profesyonel olarak ilgilenmeyenlerin izlemesi ve yorumlaması öyle zordur ki, çoğu zaman eğilimi anlamaya başladığınızı zanettiğiniz durumda aslında o eğilim bitmiş yerini başka bir eğilime bırakmıştır bile ve bu sizi gelişmeleri sürekli olarak geriden izleyen ve piyasa hareketlerine bir türlü anlam veremeyen kişi durumuna getirir. Bu durumda olanları sık sık dile getirdikleri “veriler bu kadar kötü gelirken borsa nasıl çıkıyor” gibi ifadelerden veya ekonominin Mart ayındaki dipten dönüşünü size ancak Ağustos’ta söyleyebilmelerinden tanırsınız.
Bunun aslında iki basit ana nedeni bulunmaktadır; Birincisi, temel ekonomik verilerin geriden gelmesi (belli bir gecikmeyle açıklanması) ve bunları öncüleyen verilerin yeterince izlenmemesi nedeniyle oluşan analiz kapasitesi yetersizliğidir. İkincisi ise, piyasa dinamiklerinin yani oyuncuların davranış tarzlarının bir türlü anlaşılamamasıdır.
Bu temel yanılgıya Haziran ayı sanayi üretim verileri sonrasında bir kere daha düşüldüğünü izliyorum. Bilindiği gibi, Haziran ayında sanayi üretim endeksi, % 9.7 yıllık düşüş göstermiş ve hem bizim % 11’lik hem de piyasanın % 12.6’lık daralma tahmininden daha iyi gelmiştir. Elbette, ilk beş ay ortalamasında görülen % 20 düşüşten sonra tek haneli daralma olumlu bir gelişmedir ama bunun arkasında geçici vergi indirimleri ile öne çekilmiş talebin yatması ve bu tip dönemlerde üretim eğilimini sadece yıllık bazda gelişimi üzerinden izlemenin toparlamanın gücü hakkında verdiği eksik bilgi, ekonomik aktivitenin yeniden yavaşlama eğilimine girme işaretleri verdiği bugünlerde tam tersi yönde bir beklenti yaratılmasına neden olmuştur. Bunda çok olumlu bir adımla mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış üretim serilerini açıklamaya başlayan TÜİK’in, Haziran sonuçlarını üretim gerçekleşmeleriyle birlikte açıklamamasının da payı büyüktür. TÜİK arındırılmış verileri 31 Ağustos’ta açıklayacak ancak benzer yöntemleri kullanarak bulduğum sonuçlar, Mayıs ayında gözlenen % 0.8 aylık artışa benzer zayıf bir toparlanmanın gerçekleştiği yönündedir. Bu durum, vergi dopingine rağmen dipten dönüş sonrasındaki ilk aylarda bile yeterli bir ivme yakalanamadığını gösterirken, 2009 yılı daralma tahminimde aşağı yönlü yeni bir revizyon (% 5.5’den % 6’ya) getirmiştir. Bu ve diğer son dönem verilerinin getirdiği diğer düşüncelere ise Salı günkü yazımda yer vereceğim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder